DEPRESJA MŁODZIEŃCZA - JAK ROZMAWIAĆ Z OSOBĄ CIERPIĄCĄ NA DEPRESJĘ?

Część 5/6:

Rozmowa z osobą cierpiącą na depresję często sprawia trudności, ponieważ poziom wiedzy na temat choroby jest wciąż zbyt niski.

Konsekwencją tego jest niezrozumienie przez kogoś zdrowego, co czuje i myśli chory. Już samo uświadomienie sobie, że bliską osobę dotknął ten problem może być wstrząsem, często towarzyszy temu stres i frustracja. Brak wiedzy o mechanizmach depresji utrudnia właściwą reakcję.

Bliscy, mimo szczerych chęci źle formułują komunikaty skierowane do chorego, a przez to zamiast pomóc jeszcze pogarszają jego samopoczucie i wpędzają w poczucie winy.

Jak uniknąć błędnych komunikatów?

Warto pamiętać o kilku zasadach:

1. Nie bądź zbyt szybki, nie ponaglaj, nie przytłaczaj chorego rozpędem i rozmachem swego działania.

2. Nie rób za chorego wszystkiego, pozostaw margines dla jego aktywności.

3. Nie uszczęśliwiaj na siłę. Uzgadniaj z chorym zakres i kierunek pomocy.

4. Bądź wytrwały i cierpliwy.

5. Unikaj łatwego pocieszania i komunałów. To bardzo zraża osoby chore i sprawia, że czują się jeszcze bardziej niezrozumiane i samotne. Równocześnie nastaw się na to, że wielokrotnie trzeba będzie zapewniać – „tak, wyzdrowiejesz; tak, to ci przejdzie” i nie tracić przy tym cierpliwości.

6. Nie podważaj autorytetu lekarza. Ważne, aby chory mu wierzył.

7. Nie obawiaj się informować lekarza, jeśli chory będzie wypowiadał myśli samobójcze, nawet gdyby sam nastolatek prosił o zachowanie tajemnicy. W takiej sytuacji nie wolno zachowywać tajemnicy, ponieważ może to być bardzo niebezpieczne.

8. Postaw się na miejscu chorego. Empatia, życzliwość i zrozumienie są niezbędne, by spróbować zobaczyć świat oczami kogoś innego.

9. Nie osądzaj, mów o faktach, a nie o swojej interpretacji tych faktów. Nazywaj w prosty sposób objawy, które widzisz u rozmówcy „widzę, że ostatnio często płaczesz”, „wyglądasz, jakbyś miał mniej siły niż zwykle”, „zdajesz się trzymać z dala od innych uczniów”. Okazujesz tym samym troskę choremu, unikniesz sytuacji, że odbierze to jako subiektywną, często krzywdzącą w jego odczuciu ocenę.

10. Nie lekceważ cierpienia swojego rozmówcy. Pamiętaj, że każdy przeżywa to samo nieco inaczej. Banalne, w ocenie osoby zdrowej, sytuacje, zdarzenia i komentarze mogą być diametralnie inaczej ocenione przez chorego.

11. Nie udzielaj dobrych rad, np. „przyłóż się do nauki, bo nie zdasz do następnej klasy”, „ogarnij się” i „zachowuj jak na Twój wiek przystało”. Dla nastolatka to puste hasła, które być może słyszy na co dzień. Nie wygłaszaj ich, jeśli nie zamierzasz poprzeć ich konkretnymi wskazówkami lub doradzić, gdzie młody człowiek może poszukać pomocy, gdy ma problemy lub jest zagubiony.

12. Zadbaj o równowagę między naciskiem, a biernością. Szkodliwe mogą być obie postawy. Będąc biernym wobec chorego nie motywujesz go do zmiany. Wywierając zbyt silną presję możesz wywołać w nim poczucie, że nie sprosta oczekiwaniom, nie da rady, zawiedzie, a to z kolei może go zniechęcić do jakiejkolwiek aktywności czy starań.

13. Temat zaburzeń emocjonalnych często wiąże się z dużym poczuciem wstydu. Dziecko czy nastolatek nie rozumie mechanizmu działania choroby, a przyznanie się do niej zwykle wiąże się ze stygmatyzacją społeczną lub ostracyzmem środowiska. Dlatego niezmiernie istotne jest wytłumaczenie młodemu człowiekowi objawów, które u niego obserwujesz w kontekście depresji. Przypisanie dolegliwości chorobie zmniejsza jego poczucie winy.

14. Rozmawiając z dzieckiem i rodziną, postaraj się udzielić wyczerpujących zaleceń dotyczących dalszego postępowania.

15. Zapewnij rozmówcę, że może liczyć na dochowanie tajemnicy. Powiedz również, że wyjątek stanowi sytuacja ujawnienia myśli samobójczych, bądź ujawnienie faktów sugerujących, że padł on ofiarą czynu karalnego.

1444.  

 

Materiał ukazuje się z okazji Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego – 10 października, w ramach projektu "Pomoc dla rodziny - wzmacnianie kompetencji rodzicielskich i prawidłowych postaw poprzez przeprowadzenie warsztatów grupowych dla rodziców z problemami wychowawczymi". Projekt ten został nagrodzony w otwartym konkursie Powiatu Gostyńskiego „Pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób”. Dzięki termu projekt uzyskał grant z Powiatu Gostyńskiego. Projekt jest też realizowany ze środków własnych Stowarzyszenia „DZIECKO” i przy wsparciu rzeczowym PCPR w Gostyniu.

 

Wykorzystano materiał własny i materiał Ministerstwa Zdrowia